U okviru obilježavanja godišnjice potpisivanja Zeničke rezolucije, Muftijstvo zeničko danas je organizovalo promociju Zbornika radova “Zenička rezolucija o zaštiti Roma kao izraz antifašizma i građanskog aktivizma”.
Muftijstvo je Zbornik objavilo nakon naučne konferencije “Građanski aktivizam i otpor fašizmu kao izraz demokratije i ljudskih prava – 80 godina od potpisivanja Zeničke rezolucije i 110 godina od rođenja Fadila Imamovića”, koja je održana 20. decembra 2022. godine na Pravnom fakultetu Univerziteta u Zenici.
– Rezolucija je potpisana ovdje u Sultan Ahmedovoj medresi, a potpisali su je najugledniji Zeničani. Naša je ambicija da, promovišući Rezoluciju, promovišemo građanske vrijednosti, borbu za druge i drugačije te sve one vrijednosti koje jednu zajednicu zapravo čine ljudskom – izjavio je muftija zenički hafiz dr. Mevludin Dizdarević.
Naglasio je da su ovakve teme vrijedne kolektivnog i pojedinačnog ponosa te da je o njima značajno govoriti, posebno jezikom nauke, a potencijalno i jezikom umjetnosti.
– Smatram da je ovo toliko važan dokument da bi se, da je potpisan u nekim drugim zajednicama, o njemu snimali filmovi i pisale mnogo veće knjige. Mi, za početak možemo barem učiniti ovo – okupiti naučnike, historičare koji se ozbiljno i odgovorno bave historijom i historijskim tumačenjima, da oni daju svoju riječ, tumače, opišu i istraže ovaj događaj – poručio je muftija Dizdarević.
Autori radova sadržanih u Zborniku su, iz različitih perspektiva, govorili o Rezoluciji kao simbolu građanskog aktivizma i antifašističkih vrijednosti.
– I dalje se na prostoru bivše Jugoslavije vode ratovi za interpretaciju i korištenje određenih segmenata historije o kojima smo vrlo malo znali. Jedan od tih bitnih segmenata odnosi se upravo na Zeničku rezoluciju. Ovaj akt iz Zenice iz posmatram u jednom širem kontekstu, u sklopu muslimanskih rezolucija unutar Bosne i Hercegovine koje su nastale u ovom periodu – istakao je promotor prof. dr. Safet Bandžović.
Također je upozorio da je nepotpuno antifašizam posmatrati isključivo kroz ljevičarsku dimenziju.
– Iako je ta dimenztija u sistemu Jugoslavije bila predominantna, za mene je antifašizam prvenstveno načelo da se brani neko drugi. Ljudi u Zenici su to i pokazali. Uzimam primjer sudbine, recimo, Roma Kragujevcu i Leskovcu, gdje su Nedićevci i Ljotićevci hapsili Rome kao taoce i predavali ih Nijemcima za strijeljanje. U Zenici su branili te ljude – pojasnio je dr. Bandžović.
Iako su vrijednosti kojima svjedoči čin potpisivanja Rezolucije vezane za specifičan historijski kontekst, njene poruke su dalekosežne i aktuelne, kakao za savremeni trenutak, tako i za budućnost.
Zenička rezolucija ocijenjena kao evropski dokument i nalazi se na web-stranici Evropskog udruženja Roma kao jedan od rijetkih dokumenata kojima je Evropa tada pisano, javno i s potpisom tražila zaštitu romskog stanovništva – naglasio je promotor prof. dr. Dževad Drino.
Istakao je da je poštovanje prema potpisnicima rezolucije obaveza svih naših savremenika, jer svjedoči insistiranju na promjeni postupanja prema sugrađanima.
– Rezolucija je urodila plodom. Izmijenjeni su zakoni i uredbe koje su se ticale tadašnjih redarstvenih snaga i propisa NDH, tako da je direktno spašen veliki broj romskog stanovništva od odlaska u Jasenovac – zaključio je dr. Drino.
Kako su istakli i sami promotori, priča o Zeničkoj rezoluciji je i priča o velikoj ljudskoj gesti, koja je praktično pokazala sve ono o čemu teorijski govori islamska etika.
